XXXIII Międzynarodowy Konkurs Literackiej Twórczości Dzieci i Młodzieży im. Wandy Chotomskiej

Konkurs Literacki

  mkidn pomorskie slupsk

To już 33 lata literackiej przygody w Słupsku

 XXXIII Międzynarodowy Konkurs Literackiej Twórczości Dzieci i Młodzieży im. Wandy Chotomskiej

Jesteś dorosły
Mądrzejszy
Okropnie ważny jak król
Z teczką pieczątką
I dziwnymi brwiami
I mądrzysz się okropnie
I nadymasz
I puszysz
I to naprawdę nie jest moja wina
Że nie możesz się zmieścić

Do świata dziecka wchodzi się boso
Przez mysią dziurę
Przez kropkę biedronki
Po promieniu słońca
Tańcząc między kroplami rosy

 Jesteś dorosło-dorosły
To nie moja wina

Emilia Dzimitrowicz
SP 11 w Zielonej Górze, klasa V 

Konkurs Literackiej Twórczości Dzieci i Młodzieży, istniejący od 1984 roku jako przedsięwzięcie kulturalne organizowane przez Szkołę Podstawową nr 4 w Słupsku, a po reformie oświaty – Gimnazjum nr 2, zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Prezydenta Miasta Słupska, Województwa Pomorskiego oraz wielu zaprzyjaźnionych sponsorów. Od 10 lat współorganizatorem konkursu jest Międzynarodowa Organizacja Soroptimist International Klub w Słupsku, której pierwszaprezydentka dr Marianna Borawska rozpropagowała ideę konkursu wśród środowisk polonijnych, co spowodowało rozszerzenie jego zasięgu na międzynarodowy.

Główne cele konkursu to od lat: inspirowanie zainteresowań literackich, czytelniczych, rozbudzanie wyobraźni, wrażliwości, podkreślanie i promowanie talentu dziecka, zachęcenie dzieci i młodzieży polonijnej do podejmowania prób literackich w języku polskim, umożliwienie udziału w literackiej zabawie dzieciom specjalnej troski. 33 lata jego istnienia zaowocowały wydaniem 26 książek z wierszami i opowiadaniami laureatów i wyróżnionych. Ogromne zainteresowanie konkursem potwierdza liczba około 8000 zestawów utworów literackich nadsyłanych co roku z ponad 500 szkół podstawowych, gimnazjów, liceów i techników z całej Polski i innych państw. Pracującymi z pasją od wielu lat, związanymi emocjonalnie z twórczością młodych mistrzów pióra jurorami, są poeci, pisarze, dziennikarze, krytycy literaccy, pracownicy naukowi, nauczyciele poloniści, pod przewodnictwem znanej poetki i przyjaciółki konkursu – pani Wandy Chotomskiej, według której nasz konkurs jest największą w kraju imprezą kulturalną poświęconą młodym talentom literackim i promującą ich twórczość.

Na tegoroczny, XXXIII Konkurs Literackiej Twórczości Dzieci i Młodzieży im. Wandy Chotomskiej, nadesłano 8405 zestawów wierszy, opowiadań i prób dramatycznych z 509 szkół podstawowych, gimnazjów i ponadgimnazjalnych z całej Polski, Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Litwy, Czech i Ukrainy. Nagrodzone utwory literackie zostały opublikowane w 26. już książce pokonkursowej „Do świata dziecka wchodzi się boso” i zostały wręczone młodym literatom podczas uroczystej gali 22 maja 2017 r. w Polskiej Filharmonii Sinfonia Baltica w Słupsku. Piękny tytuł, sugestywnie oddający emocje Waszej twórczości i naszego w niej zagoszczenia, który stał się mottem 33. edycji konkursu, zawdzięczamy młodziutkiej laureatce – uczennicy V klasy Szkoły Podstawowej nr 11 w Zielonej Górze – Emilii Dzimitrowicz.

Wspaniali Młodzi Literaci – autorzy tomiku „Do świata dziecka wchodzi się boso”!

Nauczyliście nas przez 33 lata, żeby, jak to pięknie ujął tegoroczny laureat Andrzej Jagiełłowicz – „ostrożnie stawiać stopy po Waszych marzeniach”. I najlepiej do bogactwa Waszego świata „wchodzić boso”, nie jak „dorosło-dorośli”. Staraliśmy się bardzo i teraz, i w każdej poprzedniej edycji konkursu. Żeby podjąć się próby oceny młodzieńczej twórczości, trzeba mieć w sobie duszę dziecka. Czytając Was, naprawdę jesteśmy z Wami, pozostawiamy nasz dorosły świat, intuicyjnie wtapiamy się w sens słów Natalii Łukasiewicz- „Rzeczywistość jest dla ludzi, którym brakuje wyobraźni”.

Komisja jurorów w składzie:

  • Wanda Chotomska – Wasza Ulubiona Poetka- przewodnicząca jury;

  • dr Marianna Borawska – literaturoznawca;

  • Jolanta Nitkowska-Węglarz – pisarka, dziennikarka;

  • dr Barbara Kosmowska – pisarka, literaturoznawca;

  • Maria Pietryka-Małkiewicz – polonistka, koordynatorka konkursu;

  • Anna Czerny-Marecka – polonistka, dziennikarka;

  • Izabela Drużba – polonistka;

  • Katarzyna Duda – polonistka;

  • Małgorzata Lenart – polonistka, redaktor w Wydawnictwie Lenart;

  • Magdalena Walkowiak – polonistka;

  • Elżbieta Musznicka – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej ;

  • dr hab., prof. Akademii Pomorskiej w Słupsku – Adela Kuik-Kalinowska;

  • prof. dr hab. Zbigniew Zielonka – pisarz, historyk literatury;

  • Tadeusz Martychewicz – dziennikarz;

  • Jerzy Fryckowski – poeta, polonista;

  • Marcin Greczuk – poeta, polonista;

  • Grzegorz Chwieduk – poeta, polonista;

  • Paweł Duda – znawca literatury fantasy, autor ilustracji do komiksów

uznając za zasadnicze kryteria: oryginalności tekstu, literackości pomysłu i ujawnionego talentu autora, wyłoniła 126 Laureatów ze szkół polskich i 32 ze szkół polonijnych , wyróżniła zaś 282 uczniów z naszego kraju i 44 polonijnych – w czterech grupach wiekowych:

  • klasy I – IV szkoły podstawowej,

  • klasy V – VI szkoły podstawowej,

  • klasy I – III gimnazjum,

  • klasy I – III szkół ponadgimnazjalnych

w kategoriach: poezja i proza oraz 7 w kategorii „Wiersze malowane”.

Wieloletnia przygoda z poezją i prozą młodych twórców daje nam – jurorom i organizatorom – możliwość poznania Waszego świata i talentu, twórczego trudu w „szukaniu własnego kosmosu słów.” Wam ta literacka przygoda oferuje szansę wypowiedzenia, wyrażenia siebie poprzez piękny, literacki język, budzi też zainteresowanie literaturą i zachęca do twórczego, związanego z rozwojem osobowości, opartego na doskonaleniu się i szacunku dla innych – modelu życia. Dowartościowuje, odkrywa, promuje wrażliwość, talent literacki młodego pokolenia, daje szansę zaistnienia w polskiej literaturze. Wydana w każdej edycji książka z wyróżnionymi tekstami jest nie tylko piękną nagrodą i pierwszą najczęściej publikacją, lecz również materiałem edukacyjnym w innowacyjnej pracy z dziećmi i młodzieżą w szkołach, domach kultury i bibliotekach. Możecie być dumni, że Wasze wiersze i proza „występują” na wielu konkursach recytatorskich, wybrane i artystycznie zaprezentowane przez utalentowanych aktorsko rówieśników.

Drodzy Nauczyciele, Rodzice i Opiekunowie!

To dzięki Wam, pochylającym się nad utalentowanym literacko dzieckiem, realizującym szeroko pojętą funkcję kulturalną i kulturotwórczą szkoły, służącą kształtowaniu umiejętności odbioru wartości kulturalnych oraz ich tworzeniu – mógł zaistnieć i rozwinąć się nasz konkurs, obejmując swym zasięgiem szkoły podstawowe, gimnazja, licea, technika w całej Polsce, USA, Berlinie, na Litwie, w Turcji, Czechach i Ukrainie. Dziękujemy Wam z całego serca, szczególnie gorąco nauczycielom polonijnym – pani Dorocie Andrace, szefowej Centrali Polskich Szkół Wschodniego Wybrzeża w USA, pani Renacie Jujce, która dziesięć lat temu rozpropagowała go w Ameryce, paniom Małgorzacie Kulasek-Olszewski i Ewie Kampes, które zainicjowały literacką zabawę w Niemczech, rozwijającym młode talenty literackie nauczycielkom polskich szkół na Litwie, w Turcji i Ukrainie. Opracowywane i wdrażane przez Was – Koleżanki i Koledzy – formy zajęć kulturotwórczych, programy warsztatów literackich, cyklicznych spotkań poetyckich, prowadzenie licznych konkursów na wiersz, opowiadanie, limeryk, próbę dramatyczną, recenzję, organizacja spotkań autorskich z wybitnymi pisarzami i krytykami literackimi – są działaniami służącymi rozwijaniu wrażliwości artystycznej dzieci i młodzieży.

Miejską, wojewódzką, następnie ogólnopolską i międzynarodową rangę konkursu zawdzięczamy wspaniałej młodzieży zainspirowanej do pracy literackiej i odkrywania swojego talentu właśnie przez Was – rozwijających, wspierających, dodających młodzieży skrzydeł – Rodziców i Nauczycieli. To dzięki Waszej pracy 33 lata istnienia konkursu zadają kłam obiegowej opinii, że zdominowani przez telewizję i Internet młodzi Polacy stracili wrażliwość na słowo pisane. Natomiast ogromną popularność słupska literacka zabawa zawdzięcza na pewno wielkiej przyjaciółce twórczości Waszych podopiecznych – wybitnej pisarce i Honorowej Obywatelce Miasta Słupska Wandzie Chotomskiej, według której jest to największa w kraju impreza kulturalna poświęcona młodym talentom literackim. Bardzo uszczęśliwiły nas słowa Pani Wandy: „Cieszę się, że coraz więcej dzieciaków i młodzieży bierze w naszym konkursie udział. Że dzielą się z nami swoimi myślami. Że nam ufają. Wierzą, że im pomożemy. Bo przecież duzi są na świecie po to, żeby mali mogli uwierzyć w siebie, że oni też dużo mogą.”

Dzięki pani Wandzie, która pełni funkcję przewodniczącej komisji jurorów, przedsięwzięcie nasze uznawane jest w polskich szkołach jako bardzo ważne w promowaniu literackiej twórczości dziecięcej i młodzieżowej. Dotychczas zorganizowane konkursy były bardzo wysoko ocenione przez uczestników, o czym świadczą liczne niezwykle ciepłe i wzruszające listy od młodych literatów, ich nauczycieli, rodziców i opiekunów, a także przysyłane z pięknymi dedykacjami egzemplarze autorskie tomików poetyckich naszych dawnych laureatów. Już dzisiaj dorosłych, uznanych twórców.

Trzydziestotrzyletnia historia Konkursu zaowocowała wydaniem 26 książek z wierszami i opowiadaniami nagrodzonych dzieci i młodzieży:

  • „Powiew z jaworowych drzew” – z wybranymi wierszami z lat 1985 – 1991

  • „Nieposłuszny groszek” – 1993

  • „Tylko zapukaj” – 1994

  • „W Bąblandii” – 1995

  • „Tyle miejsc, tyle chwil” – 1996

  • „Dziękuję, że jesteś” – 1997

  • „Konfitury ze słońca” – 1998

  • „Liczę na skrzydła” – 1999

  • „Taniec z jednorożcem” – 2000

  • „Ubranie dla smutku” – 2001

  • „Obłok w piórniku” – 2002

  • „Zaczepił się świat” – 2003

  • „Pękła struna na niebie” – 2004

  • „Promyki w walizkach zamknięte” – 2005

  • „W magicznej przestrzeni” – 2006

  • „Gdzie mieszkają poeci” – 2007

  • „Oglądam świat słowami” – 2008

  • „Na dworcu wyobraźni” – 2009

  • „Pióro na jeden wiersz” – 2010

  • „Wiatr ma w kieszeniach miliard skrzypiec” – 2011

  • „Potrzebuję czułości świata” – 2012

  • „Poprowadź mnie przez zielone ogrody” – 2013

  • „Piórem poznaję siebie” – 2014

  • „Portret ze słów” – 2015

  • „Krzyk pióra”– 2016

  • „Do świata dziecka wchodzi się boso”

Nagradzaliśmy młodych literatów za autentyzm, dobre pióro, szczerość. Najwyżej ocenialiśmy wiersze i opowiadania wynikające z ich osobistych przeżyć, które mówią o nich samych, ich doznaniach, radościach i buncie, są prawdziwe i dynamiczne, uczuciem i młodzieńczym wdziękiem poruszają czytelnika. Przeczytajcie i przemyślcie cenne uwagi jurorów zamieszczone w tej książce.

„Próbujcie wytrwale zapisywać swoje przeżycia i doświadczenia, zapisujcie swój zachwyt, dokumentujcie s w o j ą żarliwość – szukajcie najlepszej formy wyrażania siebie i s w o j e j prawdy o ludziach i świecie. Pytajcie, błądźcie.

Nie piszcie na zadany temat, po to, by wygrać kolejny konkurs. Burzcie i twórzcie! – zachęca juror Marcin Greczuk.

A teraz – tradycyjnie – kilka mniej miłych uwag. Zakładamy odpowiedzialność i uczciwość wszystkich autorów oraz nauczycieli i rodziców firmujących swoim nazwiskiem i pieczęcią szkoły wysyłane na konkurs wiersze i opowiadania. Niestety – nigdy nie mamy całkowitej pewności, że nie chcąc skrzywdzić utalentowanego literacko dziecka – nie nagradzamy autora dopuszczającego się plagiatu. Nasza kilkumiesięczna praca jurorska przypomina niekiedy działania agencji detektywistycznej. Pamiętajcie, że każdy nieuczciwy uczestnik konkursu kładzie cień na ocenie pozostałych, pięknych i oryginalnych tekstów.

Według jurorów, którym szczególnie bliskie są pierwsze literackie próby najmłodszych uczestników, to właśnie wiersze uczniów klas I – III szkół podstawowych wymykają się najbardziej kryteriom oceny, bo te szczere, wiarygodne, nie zawsze dorastają poziomem do tych, przy pisaniu których autorzy korzystaliz przyjacielskiego „pogotowia poetyckiego”, chociaż nie da się udowodnić plagiatu. Mamy nadzieję, że nasze konsultacje z nauczycielem opiekunem są w pełni wiarygodne.

W tegorocznej edycji konkursu w młodszej grupie wiekowej szkół podstawowych zachwyciły nas urokliwe, bardzo liryczne wiersze: o „budzących się niespiesznie, ukrytych w kieszeniach marzeniach” Aurelii Chełmickiej, o „magicznej nocy z koszykiem snów” Julki Drąg, o tym, że „tak niewiele do szczęścia potrzeba, plusk kałuży, gdy po niej się biega”, o czerpaniu radości zwyczajnego dnia rozświetlonej uśmiechem mamy powracającej z pracy, o pełnej tacy pachnących ciasteczek Julki Gałeckiej, o wenie, która gdzieś uciekła Magdy Karwat, o wzruszającej miłości do taty, który znowu nie przyjdzie Natalki Majewskiej, o wigilijnym szczęściu, przejmującym smutku i samotności „Anioła w zielonych skarpetkach” Michała Skowronka.

W wierszach starszych uczniów szkół podstawowych pojawiają się piękne wspomnienia jako lek na smutek. „I znowu przykleja mi się pierzasta wata do policzka i uśmiech dziewczynki z warkoczykami” Julki Serwin. Urzekły nas kłopoty w zrozumieniu złożonego świata nastolatki w przewrotnym wierszu Dominiki Trocek:

Zrozumieć mnie
To jak spróbować
Spalić ogień
Udusić powietrze
Zakopać ziemię
Utopić wodę…

 i głębokie prawdy o miłości i przyjaźni, gdzie ta druga odpowiada:

– Istnieję po to,
by zostawiać uśmiech tam,
gdzie Ty zostawiasz łzy… 

Wszyscy jurorzy, szczególnie zaś Pani Wanda Chotomska, zauważamy z radością Wasze uśmiechnięte, dowcipne wiersze – takie jak „Bananowy song” Kacpra Znajdka:

Na twarzy banan mam od poranka,
banan w kanapce, banana szklanka,
żółtą czapeczkę wciskam na głowę
i zaraz myśli mam bananowe,

dowcipny, przekorny wiersz o kapryszeniu Magdy Sawickiej i urocze, drgające życiem i kolorami „Barwy świata” Zuzanny Turskiej. 

Wzruszyliśmy się przy lekturze „szklanych sopli, w których schowały się nasze serca” Julii Serwin i „czekaniu na rozmowę jak na kromkę chleba” Zosi Bohdan.

Dorastanie w wierszach gimnazjalistów i licealistów to pogłębiona świadomość świata, bunt przeciwko jego hipokryzji, nietolerancji, niesprawiedliwości, obojętności na ogrom nieszczęść i konsumpcjonizmowi.

Może przeciwwagą są powracające w każdym roku Anioły, bardzo uczłowieczone w tej edycji – piękny, wzruszający „Anioł” Leny Ciesielskiej, wokół którego:

„Ptaki tańczyły rozciągając skrzydła
Bezpański pies oparł pysk na jego kolanach.

I doskonałe, takie nastolatkowe, dziewczyńskie „pozacinane na darmo kolana” Antoniny Fornalik oraz świetny wiersz o sztuce Nikifora. I Karoliny Dadasutwóro miłości, którą każdemu by tak „z różową wstążką podarować”, „aby oczy widziały dobrem, aby z serca wyciekła czerń”, wiersz o smutnej dorosłościi urokliwa „moja przyjaciółka wiosna” Antonii Rychlewskiej, i ten z oryginalnym spojrzeniem na miłość Joanny Gidzińskiej, i jeszcze ten o „Szklanych pantofelkach królewny”, które „nigdy nie zmienią się w buty Kopciuszka” Pauliny Kozłowskiej albo nieprawdopodobnie dorosłe spojrzenie na dwie epoki w najnowszej polskiej historii w wierszu Zuzanny Żyrek. 

Piękna jest i identyczna w głębi wyrazu, zarówno u młodszaków, jak i u starszaków, miłość do zwierząt. Zachwyciły i wzruszyły nas ogromnym ładunkiem emocjonalnym pojawiające się wiersze o odchodzeniu ukochanych bliskich, o śmierci, z którą trudno się pogodzić, bo zabiera babcie, dziadków, którzy byli zawsze i zawsze dawali bezwzględną miłość i poczucie bezpieczeństwa.

Gorzki i zupełnie odmienny od tego, przekazywanego przez klasyków, jest w poezji licealistów obraz polskiego patriotyzmu,:

Współczesny patriota przecież nie wyleje swej krwi za naród,
nie pójdzie na wybory, o Święcie Flagi pamięta jedynie z radia

w wierszu Klaudii Charabin,

jednak jego serce cieszy się, kiedy Polak wygrywa.
Tylko wtedy przez jego gardło przechodzą słowa:
„Jestem szczęśliwy, że żyję w tym kraju”.

Poruszające, głębokie są wiersze: „Nasza epoka jest kobietą” Laury Chuchli, smutne „Spotkanie” Hanny Kapustyńskiej i prześmiewczy wiersz o celebrytach Macieja Henryka Modzelewskiego, co to

Stają uśmiechnięci
Na ściankach
Prężą ciała do skoku w sławę.

Zachwyciły nas wysublimowane, piękne erotyki licealistów, takie jak:

naucz mnie pachnieć
twoim głosem a kroki
nabiorą odwagi
w nienazwane”
Zapisz mnie wersem
na skórze
– pocałunkami
są jak pióro
wieczne

Wiktorii Pawlak oraz wiersze Macieja Henryka Modzelewskiego o poszukiwaniu swojego kosmosu słów. 

Miłości we wszystkich barwach i odcieniach jest mnóstwo. To wszak przywilej młodości. Tym przywilejem jest też bunt i walka z przeciwnościami losu. Urzekł nas budujący, buntowniczy optymizm Oli Maras:

na przekór światu
uśmiech okrywa mnie płaszczem
naprzeciw złomyślicielom i dzieńpsujom
wychodzę promienna
i pomimo wszystkich niemożnostek
jestem spokojna 

Tegoroczną prozę naszych autorów profesjonalnie puentują w książce „Do świata dziecka wchodzi się boso” pisarka Barbara Kosmowska, od której przyjmiecie odrobinę krytyki za przegadanie i szukanie udziwnionych pomysłów i dziennikarka Anna Czerny-Marecka, według której „żeby być pisarzem, nie wystarcza dobre, sprawne pióro i znajomość literatury, musi też być pomysł, który jest autentyczny, wypływający z tego, co Wam w duszy gra”.

Pisarz Zbigniew Zielonka i pozostali jurorzy orzekli zgodnie, że tegoroczne opowiadania są na bardzo podobnym, dobrym poziomie. Najwyżej ocenialiśmy te z interesującym pomysłem, prawdziwe, przy których czytaniu żałowaliśmy, że już się kończą. 

To wiemy już od lat, że literatura młodych twórców wyraziście portretuje naszą rzeczywistość. Dzieci i młodzież są doskonałymi obserwatorami postrzegającymi niesprawiedliwość, nietolerancję, przemoc, obłudę i wszystko, co dorośli pragną przed nimi ukryć. Piszą bolesne teksty. Kryzys więzi rodzinnych, samotność i brak czasu rodziców to ciągle „żelazny temat”, który nadal włada wyobraźnią młodych twórców. Wiele opowiadań to teksty o nastawieniu moralnym, filozoficznym, z dominującą tęsknotą za przyjaznym domem rodzinnym, miłością, bezpieczeństwem, za szkołą bez przemocy wśród rówieśników i zrozumieniem, empatią nauczycieli.

W grupie najmłodszych literatów, dzieci klas I – IV szkoły podstawowej, dominuje nadal świat baśniowy i zainteresowanie dawnymi, pięknie opowiadanymi przez starszych historiami. To zasługa nauczycieli, że pielęgnują w dzieciach tęsknotę do świata baśni, potrafią nauczyć trudnej sztuki jej tworzenia i umiłowania własnego, najbliższego regionu, bo baśnie te małej ojczyźnie są poświęcone. Zauroczyły jurorów opowiadania o marzeniach, które spełniają się, bo bardzo tego chcemy i osiągamy je własną pracą i pasją, o miłości do czytania książek, o prośbach do Mikołaja, o snach, które czegoś nas uczą, o przeżywaniu wigilijnej bliskości i świętach łączących zabiegane rodziny, o zrozumieniu ludzi niepełnosprawnych i marzeniach dzieci poważnie chorych, o przyjaźni i miłości do młodszego rodzeństwa. Wzrusza nas zawsze sugestywnie ukazana miłość do rodziców i dziadków. Kolejnym, zatrważającym i bulwersującym tematem opowiadań najmłodszych uczestników konkursu, jest internetowe oczernianie dzieci przez dzieci. Przeraża zaistnienie – już w prozie czwartoklasistów – tematu przemocy w Internecie. A to powinno nas, dorosłych, zmusić do mądrze przemyślanych działań. To bardzo smutna prawda czasu.

Uczniowie szkół podstawowych z głęboką wrażliwością postrzegają samotność i odtrącenie starszych ludzi przez ich dobrze sytuowane dzieci, którym rodzice poświęcili całe życie. Żelaznym tematem w pierwszych próbach prozatorskich najmłodszych naszych twórców jest miłość do zwierząt. Wrażliwe dzieci kochają zwierzęta, ich marzenia o wiernym psim przyjacielu, ich szczera chęć pomocy niechcianym i okrutnie traktowanym zwierzakom – wzruszają głębią i szczerością uczuć. Nasza pisarka – Jolanta Nitkowska-Węglarz, zaprzyjaźniona od lat z prozą uczniów szkół podstawowych i główna recenzentka tejże prozy, stwierdziła ze smutkiem, że jeszcze nigdy nie czytała tylu przygnębiających opowiadań najmłodszych uczestników konkursu. Według niej: „Smutna to prognoza, jeżeli w przyszłości Polska ma być społeczeństwem ponuraków.”

W utworach uczniów starszych klas szkół podstawowych wiodącymi tematami są: miłość i przyjaźń we wszystkich odcieniach, tęsknota za rodzicami pracującymi za granicą, próba wejścia do starości, utożsamienia się z kondycją człowieka schorowanego i niedołężnego, współczucie i zrozumienia dla chorych na Alzheimera, problem oszustów w internecie, udających inne osoby, alkoholizm matek, które przeszły tragedie rodzinne, wrażliwość na przejawy rasizmu, kłótnie rodziców i awantury domowe, przemoc w rodzinie i szkole. Interesujące, napisane z pazurem są opowiadania o zetknięciu „poczciwych” bajek z komputerowymi, o tajemnicach miast, marzeniach o Wielkim Mieście, o programach telewizyjnych niszczących ludzi w celu podniesienia oglądalności. Głębokie i dowcipne – „W cieniu grzyba” – o mechanizmach władzy. Przejmujące – o losie repatriantów, samotności starych rodziców („Wigilia”), rozwodach: „Jak przeczytają, co przeżywam i jak bardzo cierpię, może się opamiętają i zaczną wszystko od nowa dla dobra dziecka”. Jest też inne spojrzenie na problem rozstania rodziców i na rozwód jako wyjście z matni. Z kolei„Pognieciona kartka” mówi o miłości do ojca niebiologicznego, „nowego taty, który posklejał serce”. Na uwagę zasługuje interesujące opowiadanie o uzależnieniu, zaczarowaniu telefonem i gonitwie za pokemonem podczas lekcji.

Proza młodzieży gimnazjalnej to od dawna pierwsze uczucia zakochanych nastolatek, opowieści o współczesnym Kopciuszku, wołanie o miłość, przyjaźń, akceptację rodziców i rówieśników. Wiele utworów ukazuje wzruszenia młodzieży przy opowieściach starych ludzi z przejmującą biografią wojenną i powstańczą. Ważne są spotkania przy wigilijnym stole: „jesteśmy różni, ale jesteśmy rodziną.” I pamięć o bliskich – „Z nostalgią mi do twarzy”. Pisaliście o niehumanitarnym świecie, o pomocy dla głodujących w Afryce, bombardowaniu w Damaszku, o dziewczynie i jej bracie – uchodźcach, którzy odnaleźli w Polsce siebie i swoje marzenia. Duże wrażenie zrobiło na nas króciutkie, pełne emocji opowiadanie Julii Perzyńskiej-Wydrych o traumie po włamaniu do domu.

Młodzież głęboko postrzega rzeczywistość, widzi jej cienie. Przeżywa ją, tę prawdziwą, nie tę „dla ludzi, którym brakuje wyobraźni”, jak pisze Natalia Łukasiewicz.

Młodzi literaci próbują w swoich utworach wyrazić złe, ciemne emocje, które przeżywają, wchodząc w świat dorosłych lub tylko go obserwując. Smutne, deprecjonujące sens wpajanych od dziecka wartości.

Dojrzała proza licealistów zaintrygowała nas i dostarczyła wielu niezapomnianych wrażeń poruszaną tematyką – poza miłością, która jest w niej zawsze i wszędzie, poza bardzo sprawnie, lekko i dowcipnie oddanymi zauroczeniami i problemami wchodzenia w dorosłość, pojawiła się próba ukazania przeżyć i motywacji działania islamskich bojowników, problem uchodźców w różnych odsłonach i zainteresowanie bieżącą polityką i historią. Aktualne nadal tematy to agresja i autoagresja, problemy z narkotykami, rówieśnicza przemoc w Internecie. Bardzo ważnym problemem dostrzeganym przez autorów ze szkół ponadpodstawowych jest temat chorób i śmierci bliskich oraz współczucie dla ludzi starych i schorowanych w ich codziennym życiu. Młodzież widzi i ocenia świat dorosłych z jego hipokryzją, pustosłowiem, powierzchownością, obnażaniem przez media najintymniejszych nawet ludzkich przeżyć dla „sprzedaży” medialnego produktu. Prezentuje obiektywne i, niestety, smutne spojrzenie na współczesny świat i ludzi. Dobre pióro pomaga wyrazić bunt.

Nadesłane utwory młodych twórców ze szkół zagranicznych cenimy szczególnie ze względu na wielki wkład pracy podczas posługiwania się polszczyzną. W wierszach i opowiadaniach dzieci i młodzieży polonijnej – szczególnie tej z USA i Litwy – pojawia się nadal piękny, wzruszający patriotyzm, tęsknota i idealizowanie Ojczyzny przodków. To ponownie wspomnienia edukacyjnych wycieczek młodych Amerykanów po Polsce. I oczekiwanie na polskie wakacje. Są piękne baśnie na kanwie Pana Kleksa. Jest poruszający altruizm, jest głęboki hołd oddany Adamowi Mickiewiczowi i patriotyczny podziw dla marszałka Piłsudskiego. Wiele wierszy wyraża uroczą, gorącą miłość do mamy, są przemyślane teksty o dzieleniu się z innymi ludźmi, o walce ze śmiercią i chorobą. Jest w nich wszystko, co ważne dla młodych ludzi na całym świecie. Nasze uznanie i podziw budzi od lat mądre i głęboko patriotyczne nauczanie młodzieży polonijnej – zarówno w sobotnich szkołach, jak i w domach – wychowywanej w poczuciu dumy z ojczyzny swoich przodków, chęci poznawania jej historii i zachwytu obecnym krajem zamieszkania.

Wszystkie, przekonujące nas swoją prawdą wiersze i opowiadania zasłużyły na uznanie. Powtarzamy to podczas każdej uroczystości podsumowania konkursu – najpiękniej piszecie o tym, co sami przeżywacie, co wynieśliście z domu i co rozumiecie.

Dziękujemy uczestnikom konkursu, że potrafią dostrzec „słowa, które sklejają duszę” i „cerują złamane serce”, że „chcą te słowa na czubek swojego pióra złapać”, że „pragną roztopić ciszę, szklane sople, w których schowały się nasze serca”, że „nie rezygnują z marzeń” i próbują „uczynić świat piękniejszym, że „szukają swojego kosmosu słów”, by wywołać u kogoś codziennie chociaż jeden szczery uśmiech”, że próbują swój świat poznać, oswoić, uchwycić, zapisać, ukazać nam jego blaski i cienie. Bo nie zawsze je widzimy!

Życzymy z całego serca, by Wasz talent był „słońcem prześwietlającym liście”, a Wasze „słowa zakwitały na papierze”, byście mieli mnóstwo powodów do optymistycznego spojrzenia na świat i „naprzeciw złomyślicielom i dzieńpsujom wchodzili w życie promienni i pomimo wszystkich niemożnostek spokojni.”

Do zobaczenia za rok.
Piękną Słupską Wiosną.

Maria Pietryka-Małkiewicz
koordynator konkursu,

Jolanta Wiśniewska
dyrektor Gimnazjum nr 2 w Słupsku

 

Komunikat Jury XXXIII edycji konkursu (2017)

To już 33 lata literackiej przygody w Słupsku.

Zgodnie z obietnicą – po trzech miesiącach przyjemności czytania tysięcy wierszy i opowiadań młodych twórców, udostępniamy informacje, na które czekają z niecierpliwością nasi Literaci i ich Opiekunowie.

Na XXXIII Międzynarodowy Konkurs Literackiej Twórczości Dzieci i Młodzieży im. Wandy Chotomskiej, organizowany przez Gimnazjum nr 2 im. ks. Jana Twardowskiego i Międzynarodową Organizację Soroptimist International – Klub w Słupsku, nadesłano 8390 zestawów wierszy, opowiadań i prób dramatycznych z 508 szkół podstawowych, gimnazjów i ponadgimnazjalnych z całej Polski, Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Litwy, Czech i Ukrainy. Nagrodzone utwory literackie zostaną opublikowane w 26. już książce pokonkursowej „Do świata dziecka wchodzi się boso” i będą wręczone młodym literatom podczas uroczystej gali 22 maja 2017 r. w Polskiej Filharmonii Sinfonia Baltica w Słupsku. Piękny tytuł, sugestywnie oddający emocje Waszej twórczości i naszego do niej zaproszenia, który stał się mottem 33. edycji konkursu, zawdzięczamy młodziutkiej laureatce – uczennicy V klasy Szkoły Podstawowej nr 11 w Zielonej Górze – Emilii Dzimitrowicz. Poruszające wiersze i opowiadania laureatów, które ujęły serca i smak literacki jurorów, opublikujemy po uroczystości podsumowania konkursu.

Komisja jurorów w składzie:

  • Wanda Chotomska – Wasza Ulubiona Poetka- przewodnicząca jury;
  • dr Marianna Borawska – literaturoznawca;
  • Jolanta Nitkowska-Węglarz – pisarka, dziennikarka;
  • dr Barbara Kosmowska – pisarka, literaturoznawca;
  • Anna Czerny-Marecka – polonistka, dziennikarka;
  • Maria Pietryka–Małkiewicz – polonistka, koordynatorka konkursu;
  • Izabela Drużba – polonistka;
  • Katarzyna Duda – polonistka;
  • Małgorzata Lenart – polonistka, redaktor w Wydawnictwie Lenart;
  • Magdalena Walkowiak – polonistka;
  • Elżbieta Musznicka – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej ;
  • dr hab., prof. Akademii Pomorskiej w Słupsku – Adela Kuik-Kalinowska;
  • prof. dr hab. Zbigniew Zielonka – pisarz, historyk literatury;
  • Tadeusz Martychewicz – dziennikarz;
  • Jerzy Fryckowski – poeta, polonista;
  • Marcin Greczuk – poeta, polonista;
  • Grzegorz Chwieduk – poeta, polonista;
  • Paweł Duda – znawca literatury fantasy, autor ilustracji do komiksów

uznając za zasadnicze kryteria: oryginalności tekstu, literackości pomysłu i ujawnionego talentu autora, wyłoniła 126 Laureatów ze szkół polskich i 32 ze szkół polonijnych , wyróżniła zaś 279 uczniów z naszego kraju i 33 polonijnych – w czterech grupach wiekowych:

  • klasy I – IV szkoły podstawowej,
  • klasy V – VI szkoły podstawowej,
  • klasy I – III gimnazjum,
  • klasy I – III szkół ponadgimnazjalnych

w kategoriach: poezja i proza oraz 7 w kategorii „Wiersze malowane”.

Szczegółowe omówienie Waszych utworów znajdziecie w uwagach jurorów i organizatorów, zamieszczonych w tegorocznej książce – „Do świata dziecka wchodzi się boso”, a sporo o nich usłyszycie podczas konkursowej gali.

Uroczyste podsumowanie konkursu odbędzie się 22 maja 2017 roku, o godz. 13.00 w sali Polskiej Filharmonii Sinfonia Baltica, przy ulicy Jana Pawła II w Słupsku.

W imieniu Prezydenta Miasta Słupska, słupskich władz oświatowych i organizatorów XXXIII Międzynarodowego Konkursu Literackiej Twórczości Dzieci i Młodzieży im. Wandy Chotomskiej mamy zaszczyt zaprosić Laureatów konkursu wraz z Opiekunami na uroczystość jego podsumowania.

Program XXXIII konkursowej gali w sali Polskiej Filharmonii Sinfonia Baltica:

  • prezentacja wybranych wierszy laureatów z 33. edycji konkursu – spektakl teatralny;
  • omówienie wyników tegorocznej edycji;
  • wystąpienie Pana Roberta Biedronia – Prezydenta Miasta Słupska;
  • słowo o książce „Do świata dziecka wchodzi się boso”;
  • wystąpienie Pani Ewy Chotomskiej;
  • zabranie głosu przez zaproszonych gości;
  • wręczanie dyplomów, nagród i pokonkursowych książek.
  • poczęstunek dla wszystkich uczestników uroczystości;

Wyróżnionych uczniów ze Słupska i najbliższych okolic, chcących uczestniczyć w uroczystości, zapraszamy serdecznie, jednak dyplomy i książki będą mogli odebrać w foyer Polskiej Filharmonii Sinfonia Baltica.

Uczniom wyróżnionym spoza Słupska dyplomy i książki pokonkursowe wyślemy pocztą.

Wszystkich laureatów i ich opiekunów prosimy o potwierdzenie uczestnictwa w uroczystości podsumowania konkursu – do 10 maja 2017 r.

Proponujemy możliwość noclegu w Schronisku przy Szkole Podstawowej nr 5, ul. Hubalczyków nr 7 (w cenie około 20 zł), w dniach od 20 do 23 maja 2017 r.

Telefon do Gimnazjum nr 2 w Słupsku – 598456140

Telefon do koordynatora konkursu Marii Pietryki-Małkiewicz – 692477930

Lista laureatów i uczniów wyróżnionych została sporządzona w kolejności alfabetycznej. Wszyscy laureaci w każdej grupie wiekowej są równorzędni, tak jak i wyróżnieni w swoich grupach wiekowych.

Za podstawę zakwalifikowania laureatów i wyróżnionych ze szkół polonijnych do obowiązującego w Polsce systemu szkół- uznaliśmy wiek uczestników konkursu, a nie nazwę szkoły, co spowodowane jest i odmiennym od naszego systemem szkolnictwa, i wcześniejszym obowiązkiem szkolnym- np. od 5 lat w USA.

Gdyby w komunikacie jury – na stronie internetowej Gimnazjum nr 2 w Słupsku: www.gimnazjum2slupsk.edupage.org. – zaistniały jakiekolwiek nieścisłości, szczególnie w pisowni nazwisk, spowodowane ręcznym, nieczytelnym wypełnieniem kart zgłoszeń lub niepodpisaniem utworu ucznia, prosimy o kontakt, by przed drukiem książki nanieść poprawki.

Do zobaczenia.

W imieniu organizatorów i jurorów:

Jolanta Wiśniewska
dyrektor
Gimnazjum nr 2 w Słupsku,

Maria Pietryka-Małkiewicz
Koordynator konkursu